Kvalitet vazduha u Crnoj Gori nakon požara
Veliki broj požara koji su bili aktivni na teritoriji Crne Gore, posebno u prvoj polovini avgusta mjeseca, negativno su uticali na kvalitet vazduha. Na osnovu rezultata prikazanih na portalu državne mreže za praćenje kvaliteta vazduha, u periodu od 01-17. avgusta, tokom 10 dana evidentirane su visoke srednje satne vrijednosti PM10 čestica, a srednje dnevne ćemo znati nakon laboratorijske analize uzoraka primjenom referentne metode. Napominjemo da su ovo indikativni podaci sa instrumenata, koji nijesu servisirani i kalibrisani.
Naime, očekivana su prekoračenja granične vrijednosti ovog polutanta, imajući u vidu meteorološke prilike, velike površine koje su bile zahvaćene požarima i višednevne kontinuirane emisije ovog polutanta koji je u konkretnom slučaju rezultat sagorijevanja biljne mase, najviše niskog rastinja i trave.
Najveće satne koncentracije PM10 čestica u vazduhu tokom pomenutog perioda su izmjerene u Nikšiću 11. i 16. avgusta, i kretale su se od 204,0 µg/m3 do 257,4 µg/m3. Osim toga izmjerene su visoke vrijednosti srednje satne koncentracije i 03.,04., 05., 08.,09., 10.,11., 15.,16., i 17. ovog mjeseca. Podatke sa svih mjernih stanica dobićemo nakon laboratorijske obrade uzoraka u okviru mjesečnog izvještaja o kvalitetu vazduha za avgust.
U ovom trenutku ne možemo sa sigurnošću utvrditi u kojem gradu je najveći stepen zagađenja vazduha, dok prethodno ne dobijemo podatke od CETI-ja primjenom referentne metode mjerenja za PM čestice. Pomenute podatke dobićemo sredinom narednog mjeseca u okviru mjesečnog izvještaja.
Kvalitet vazduha u značajnoj mjeri zavisi od meteoroloških parametara. Da li će se emisije zagađujućih materija u vazduhu povećavati ili smanjivati, u najvećoj mjeri zavisi od intenziteta, pravca i smjera vjetra, prisustva padavina, atmosferskog pritiska i sl.
Podsjećamo javnost, da svaka lokalna uprava, shodno važećim propisima može organizovati monitoring praćenja kvaliteta vazduha na svojoj teritoriji, što je svakako i naša preporuka opštinama u Crnoj Gori, pogotovo onim opštinama gdje se monitoring vazduha još uvijek ne realizuje.
Na kraju apelujemo na građane da se pridržavaju preporuka Instituta za javno zdravlje:
Visoko zagađenje vazduha (satna koncentracija PM10 čestica između 90 i 180 µg/m3):
preporučuje se svima, a naročito osjetljivim grupama stanovništva (djeca, trudnice, stari, hronični bolesnici) da smanje boravak na otvorenom, naročito u blizini prometnih saobraćajnica kao i za vrijeme prisutnog dima i magle u vazduhu. Treba ograničiti izvođenje fizički zahtjevnih aktivnosti pri kojima se diše brze ili dublje (trčanje, vježbanje i sl.) na otvorenom.
Veoma visoko zagađenje vazduha (satna koncentracija PM10 čestica veća od 180 µg/m3):
preporučuje se svima da izbjegavaju boravak, a naročito izvođenje fizički zahtjevnih aktivnosti pri kojima se diše brze ili dublje (trčanje, vježbanje i sl.) na otvorenom do poboljšanja kvaliteta vazduha.