Održan okrugli sto na temu: ,,Jame i pećine Crne Gore – potencijal, upravljanje i problem očuvanja”
Agencija za zaštitu životne sredine, organizovala je juče u Podgorici okrugli sto na temu: ,, Jame i pećine Crne Gore – potencijal, upravljanje i problem očuvanja”.
Na samom početku Duško Mrdak, iz Agencije za zaštitu životne sredine, pozdravio je prisutne i zahvalio se svima koji su došli i prepoznali značaj ove teme. U uvodnom izlaganju naveo je nadležnosti Agencije kao organa, koji shodno Zakonu o zaštiti prirode vodi katastar speleo-objekata, zatim izdaje dozvole za radnje i aktivnosti u ovim objektima, ali i izrađuje studije zaštite za speleo objekte koji su na spisku zaštićenih.
dr Goran Barović, sa Filozofskog fakulteta -Univerziteta Crne Gore-, govorio je na temu “Speleološki objekti Crne Gore – istraženost, mogućnosti, perspektive”, kako sa istorijskog aspekta i istraživanja, tako i navodeći zaštićene speleološke objekte, prikaze prema morfometrijskim pokazateljima, valorizaciji i perspektivama. U registru speleoloških objekata upisano je 1600 objekata, dok je stvarni broj daleko veći. Istakao je takođe da je, ključno vršiti dalja istraživanja na svim nivoima, kao i ostvarivanje saradnje sa stranim istraživačima.
dr Marko Karaman – sa Prirodnjačkog muzeja i Miloš Pavićević iz Biospeleološkog društva Crne Gore, predstavili su “Rezultate istraživanja za potrebe projekta Natura 2000”, konkretno o speleološkim objektima zatvorenim za javnost – 8310 tip staništa. Crnu Goru kao dio Dinarsko kraškog područja karakterišu brojne pećine, sa specifičnom faunom koja je indikator zdrave životne sredine. Predstavljena je Lista kriterijuma na osnovu koje će biti urađena selekcija speleoloških objekata značajnih za Naturu 2000.
Milena Raičević, direktorica TP “Lipska pećina”, pričala je o upravljanju i zaštiti “Lipske pećine”, koja je jedina danas valorizovana pećina u Crnoj Gori. Istražena je u dužini od oko 2.5km, a velika pažnja se posvećuje značaju očuvanja speleoloških objekata kroz edukaciju u osnovnim školama, na fakultetima, projekte i saradnju sa zainteresovanim stranama. Učesnisi su imali priliku i da se upoznaju sa radom “Turističkog preduzeća Lipska pećina”, brojem posjetilaca po godinama i strukturi.
mr Marina Radonjić, iz JP “Nacionalni parkovi Crne Gore”, govorila je na temu “Pećine od evropskog značaja sa aspekta očuvanja populacija slijepih miševa”. Najveći leteći sisari, pored svih svojih važnosti sada se smatraju i ranjivim, a sa aspekta pećina koje su od evropskog značaja za pomenutu populaciju navode se: Velja Gorana, Grbočica, Obodska pećina, Sumporna i Jošova, Začirska, Magara, Golubija pećina i Zmrljevica.
Željko Madžgalj, iz PSK “Akovo”, govorio je o speleološkim lokalitetima na području Đalovića klisure sa posebnim osvrtom na istraživanja pećine Zavjet ćutanja (Gornji ponor). Takođe je emitovan i kratki film sa kadrovima iz ove pećine koji najbolje opisuju o kakvom dragulju je riječ.
Pored zaposlenih u Agenciji za zaštitu životne sredine, okruglom stolu prisustvovali su predstavnici: Ministarstva turizma, ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera, Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju, Agencije za lokalnu demokratiju, Agencije za upravljanje zaštićenim područjima Podgorice, Turističkog preduzeća “Lipska pećina”, Prijestonice Cetinje, Javnog preduzeća “Nacionalni parkovi Crne Gore”, Biospeleološkog društva Crne Gore, Prirodnjačkog muzeja, Univerziteta Crne Gore – Filozofskog fakulteta, Malog alpinističkog kluba, Centra za istraživanje krša, kao i predstavnici medija.
Zaključci okruglog stola:
– Potrebna je međuinstitucionalna saradnja kako bi se ispratila svaka ekspedicija od ulaska u našu zemlju do završetka aktivnosti u speleo objektima;
– Upotpuniti Katastar speleo objekata i potražiti podatke kod stranih istraživača;
– Raditi na izgradnji kapaciteta i obuci speleolo-istraživača;
– Upoznati bogatstvo naših speleoloških objekata i uputiti apel novinarima da se više pažnje posveti ovoj temi;
– Raditi na edukaciji stanovništva, kada je riječ o važnosti ovih objekata i njihovom očuvanju.
