Dana 08.12.2022. godine održana je završna konferencija projekta pod nazivom: “Evaluacija crvenog mulja u regionu Istočne i Jugoistočne Evrope”, finansiranog od strane Evropskog Instituta za Inovacije i Tehnologije, integrisanog dijela Evropskog okvirnog programa za istraživanja i inovacije – Horizont Evropa. Projekat je imao za cilj uspostavljanje samoodržive mreže partnera, koji su zainteresirani za ponovnu preradu crvenog mulja i ekstrakciju teških minerala koji sadrže vrijedne metale: REE- elemente rijetkih zemalja: Skandijum (Sc), Itrijum (Y), Hafnij (Hf), Cirkonijum (Zr) i Titanijum (Ti).
Procijenjena količina crvenog mulja u regiji je više od 85 miliona tona. Ispitano je 5 deponija u 4 zemlje (Crna Gora, Bosna i Hercegovima, Grčka i Slovenija) , a postojeći predlog za ekstrakciju teških minerala je ocijenjen na odabranoj studiji slučaja podgoričke deponije crvenog mulja, zbog najvećeg potencijala sadržaja REE i Sc. Tehnologija projekta RIS-RESTORE, zasnovana je na gravitacionoj i magnetnoj separaciji minerala koji nose REE i Sc i dobijanje koncentrata za dalju ekstrakciju.
Pomenuti projekat usmjeren je na cijeli lanac vrijednosti aluminijuma i zatvaranje materijalnog kruga sa pripremom rješenja za evaluaciju ostataka crvenog mulja nakon odvajanja/ekstrakcije REE i SC, u građevinskom sektoru kao ulazni materijal za opeku, industriju cementa, zemljane radove. Važan dio prestavljale su aktivnosti izgradnje i jačanja kapaciteta, realizacijom nekoliko događaja, radionica za zainteresovane strane u lancu vrijednosti aluminijuma. Poseban fokus bio je na studentima, uz organizaciju dvije ljetnje škole u vezi sa temama kojima se bavio projekat.
Javni događaj u Podgorici otvorio je dr Milan Gazdić, direktor Agencije za zaštitu životne sredine, i isti je bio namijenjen kreatorima politika i zainteresiranim stranama, sa fokusom na ,,skrivene” potencijale podgoričkog crvenog mulja. Na događaju su predstavljena razvijena rješenja, rezultati i postignuća projekta RIS-RESTORE. Učesnici su se složili da trenutna situacija zahtijeva hitno rješenje, te da će se rezultati projekta podijeliti sa kreatorima politika i da mogu da posluže kao polazni osnov za dalje odluke.
Panelisti na konferenciji bili su: prof.dr Mira Vukčević sa Metalurško tehnološkog fakulteta – Univerziteta Crne Gore, doc. dr Ana Mladenovic iz Nacionalnog zavoda za građevinarstvo Slovenije, dr Slobodan Radusinović iz Zavoda za geološka istraživanja Crne Gore, mr Gordana Đukanović iz Agencije za zaštitu životne sredine Crne Gore i dr Uroš Herlec iz TH Mining-a, koji je i profesor na Univezitetu u Ljubljani.
Više informacija o projektu dostupno je na sljedećem linku: http://ris-restore.zag.si/
